Και ενώ το Ουκρανο-Ρωσικό μέτωπο καλά κρατεί . . .
Από την Παναγία του Καζάν στην Παναγία του Κούρσκ!
Η Χριστιανική παράδοση διασώζει την άποψη, ότι τον 13 ον αιώνα ο
Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, Γερμανός Β’, έστειλε εικόνα στους
κατοίκους του Καζάν ως αλληλεγγύη για τις συνεχείς επιδρομές που δέχονταν
από τους Τατάρους. Η εικόνα απεικόνιζε το πρόσωπο της Παναγίας να
στρέφεται προς τον Υιόν Της, ο οποίος βρίσκεται σε όρθια θέση και ευλογεί.
Όταν μετά από δύο περίπου αιώνες, το 1438, η πόλη Καζάν, του
ενάμιση εκατομμυρίου κατοίκων σήμερα, κτισμένη στην ανατολική όχθη του
Βόλγα ποταμού, επτακόσια χιλιόμετρα ανατολικά της Μόσχας. καταλήφθηκε
από τους Τατάρους, η εικόνα εξαφανίστηκε ανεξήγητα. Μετά από άλλον έναν
αιώνα, το 1552, το Καζάν, πρωτεύουσα ήδη του Ταταρστάν θα καταληφθεί
από τον τσάρο της Ρωσίας, Ιβάν τον Τρομερό. Όμως, λίγα χρόνια αργότερα,
το Κρεμλίνο, το Διοικητήριο της πόλεως, θα τυλιχθεί στις φλόγες, θα
ξεσπάσουν εμφύλιες ταραχές, και η πόλη θα καταστραφεί ολοσχερώς, με τους
Μωαμεθανούς να αποδίδουν την καταστροφή στην οργή του Προφήτη τους . .
Κατά την Ιερά Παράδοση, η Παναγία θα αναλάβει “δράση”. Θα
εμφανιστεί στη μικρή Ρωσίδα, Ματρώνα, και θα της υποδείξει το μέρος όπου
ήταν θαμμένη η Εικόνα. Με την ανεύρεσή Της, τα πνεύματα καταλάγιασαν και
οι ταραχές, ω του θαύματος, τερματίστηκαν και οι κάτοικοι θα σπεύσουν να
οικοδομήσουν το “Μοναστήρι της Θεοτόκου του Καζάν”. Από τότε, η Ιερά
Εικόνα θα γίνει το σύμβολο και η προστάτιδα των Ρώσων, οι δε Τσάροι, όταν
επρόκειτο να αρραβωνιαστούν, λέγεται ότι σταύρωναν τα δακτυλίδια τους
πάνω σε αυτήν για τη σχετική ευλογία!
Και πάλι, όμως, το 1904, η Εικόνα θα εξαφανιστεί. Και ο βαθιά
θρησκευόμενος ρωσικός λαός, αυτή τη φορά, θα συνδέσει την εξαφάνισή Της
με τα όσα θα ακολουθήσουν, δηλαδή την εξέγερση στη ρωσική επικράτεια
κατά του τσαρικού καθεστώτος, την ήττα της Ρωσίας στον Ρωσο-Ιαπωνικό
πόλεμο, και ακόμη θα τη συνδέσουν με αυτή την Οκτωβριανή Επανάσταση
του 1917. Πληροφορίες ότι ο Λένιν έδωσε εντολή να μην ξαναβρεθεί η Εικόνα
και έτσι τερματιστεί άδοξα η μπολσεβίκικη επανάσταση για κοινωνική
δικαιοσύνη και υλιστική ισοκατανομή, δεν επιβεβαιώνονται, απλώς θα την
τερματίσει η στυγνή πραγματικότητα, εβδομήντα δύο χρόνια αργότερα, όταν ο
ρωσικός λαός, πέραν των άλλων στερήσεων, κυρίως της ελευθερίας του, θα
αρχίσει να διερωτάται ακόμη και για αυτή του την ταυτότητά. Άλλο κεφάλαιο
αυτό . . .
Προφανώς, η Εικόνα είχε κλαπεί για τη μεγάλη αξία του καλύμματος
και τους πολύτιμους λίθους. Οι ληστές θα συλληφθούν, η κορνίζα θα βρεθεί,
όχι όμως και η Εικόνα, την οποία, καθ’ ομολογία τους, την είχαν τεμαχίσει και
ύστερα την έκαψαν. Το Ιερό Σύμβολο των Ρώσων, “η Θεοτόκος του Καζάν”, “η
Μαύρη Παρθένος του Καζάν”, θα εξαφανίστεί για πάντα.
Πολλά τα αντίγραφα που θα δημιουργηθούν στη συνέχεια. Στις 26
Αυγούστου 2004 αντίγραφο της Παναγίας του Καζάν εκτέθηκε στη
Βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη Σήμερα φυλάσσεται στον Ναό της
Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στο Καζάν. Κατά τη διάρκεια της
πολιορκίας του Λένινγκραντ/Αγία Πετρούπολη, 1941-44, ένα αντίγραφο
το περιέφεραν στην πόλη για την εμψύχωση των κατοίκων. Αντίγραφο
φυλάσσεται και στο Ρωσικό Μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονος στο
Άγιον Όρος. Όταν πριν κάποιες δεκαετίες επισκεφθήκαμε το Μοναστήρι,
οι Ρώσοι Μοναχοί μας έκαναν τη σχετική ενημέρωση και οι γιατροί της
ομάδος, Αλέκος Σταυρόπουλος και Αργύρης Τζουράς, τους
επιδαψίλευσαν με ιατρικές γνωματεύσεις και φαρμακευτικές συνταγές
γιατί όλοι τους έπασχαν από τη λεγόμενη “χρυσή”!
«Τοῦ Κοὺρσκ τῇ σεπτῇ Εἰκόνι νῦν προσπίπτωμεν, οἱ ἐν πόνοις ψυχῆς
καὶ θλίψεσι ὑπάρχοντες καὶ δι’ αὐτῆς αἰτούμεθα τῆς Θεοτόκου τὸ ἄμετρον
ἔλεος καὶ τὴν ταχεῖαν Ταύτης συνδρομὴν καὶ τὴν βεβαίαν Αὐτῆς ἀντίληψιν».
(Παρακλητικός Κανών στην Παναγία του Κούρσκ).
Ναι, πεντακόσια χιλιόμετρα νοτίως της Μόσχας βρίσκεται η ρωσική
πόλη του Κούρσκ, εκατό χιλιόμετρα από τα Ουκρανικά σύνορα. Οι κάτοικοί
της “εν πόνοις ψυχής και θλίψεσι” αιτούνται το άμετρον έλεος και την
συνδρομή της Θεοτόκου. Το Κούρσκ βρίσκεται από τις 6 Αυγούστου 2024
στην εμπόλεμη ζώνη που έστησαν οι Ουκρανοί γύρω του με την επίθεση που
πραγματοποίησαν, αιφνιδιάζοντας το αφεντικό του Κρεμλίνου, τον εισβολέα σε
ξένο έδαφος, τον Πούτιν, ο οποίος, ως θρησκευόμενος, έστω και κατ’
επίφαση, πριν προβεί με τους επιτελείς του στην επιχειρησιακή εκτίμηση,
προφανώς, θα επικαλέσθηκε την Παναγία του Κούρσκ.
Ναι, βρέθηκε στην παλαιά πόλη του Κούρσκ της Αυτοκρατορικής
Ρωσίας. Πρόκειται για εικόνισμα της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας, από τα
παλαιότερα θαυματουργά εικονίσματα. Πάνω από την Παναγία ξεχωρίζει η
παράσταση του Σαβαώθ με το Άγιον Πνεύμα, συμπληρώνοντας έτσι, με τον
εικονιζόμενο Ιησού, την Αγία Τριάδα. Εννέα προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης
πλαισιώνουν την Παναγία-Θεομήτορα.
Η Εικόνα βρέθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου του 1259, είναι σχεδόν
συνομήλικη με αυτή του Καζάν. Ένας κυνηγός την ανακάλυψε τυχαία στη ρίζα
ενός δένδρου, ήταν αναποδογυρισμένη, και όταν την πήρε στα χέρια του στο
σημείο άρχισε να αναβλύζει καθαρό νερό. Εκεί θα κτίσει ένα παρεκκλήσι για
να εκθέσει την Εικόνα. Όμως οι κάτοικοι μιας γειτονικής πόλης, της Ryla, θα
θελήσουν να την μεταφέρουν και να την εκθέσουν σε νεόκτιστη εκκλησία της
πόλης τους. Αλλά η Παναγία είχε διαφορετική άποψη και η Εικόνα
εξαφανίστηκε για να επιστρέψει στην αρχική της θέση. Αυτό, ως θαύμα, θα
επαναληφθεί και δεύτερη ίσως και τρίτη φορά.
Με το τέλος του Α’ΠΠ, τα υποχωρούντα στρατεύματα πήραν μαζί τους
και την θαυματουργή Εικόνα για να βρεθεί κάποτε στη Σερβία και να καταλήξει
στην Αμερική, όπου από το 1957 η “Οδηγήτρια της Ρωσικής Διασποράς”,
όπως αποκαλείται, βρίσκεται στον Ναό της Παναγίας Οράντα.
Εδώ και δεκαπέντε χρόνια, η Εικόνα μεταφέρεται για λίγες ημέρες, τέλη
Σεπτεμβρίου με αρχές Οκτωβρίου, στην ενορία του Κούρσκ για προσκύνημα,
όπου Ρώσοι και Ουκρανοί σχημάτιζαν ατελείωτες ουρές με εικοσιτετράωρη
αναμονή για ένα φίλημα της θαυματουργής εικόνας.
Σήμερα, Ρώσοι και Ουκρανοί, αντί για κοινές Προσκυνηματικές ουρές
ως φυσικά αδέρφια, βρίσκονται πέριξ του Κούρσκ σε αντιμαχόμενες διατάξεις,
ξεχνώντας, ίσως, τα όσα προσέφερε και υπέστη η πόλη κατά τον Β’ΠΠ.
Στην προεξοχή, όπως λέγεται, του Κούρσκ έγιναν οι μεγαλύτερες
αρματομαχίες. Μετά την εποποιία του Στάλινγκραντ (17Ιουλ.1942–2Φεβ.
1943) όπου αποδεκατίστηκε η 6 η Γερμανική Στρατιά του Στρατάρχη Φον
Πάουλους, με τον ίδιον να παραδίδεται στους Σοβιετικούς, ο Χίτλερ θα εγκρίνει
Σχέδιο Επιχειρήσεων με την επωνυμία “Ακρόπολη”, για αντεπίθεση στο
κέντρο του Γερμανο-Ρωσικού μετώπου με σκοπό να περικυκλώσει τις
δυνάμεις του Κόκκινου Στρατού. Οι παρατεταμένες και αιματηρότατες μάχες,
ένθεν κακείθεν, διεξήχθησαν από 5 Ιουλίου έως 23 Αυγούστου 1943, επτά
εβδομάδες. Ομάδες Στρατιών της Βέρμαχτ επιτέθηκαν από τα βόρεια και νότια
της πόλεως του Κούρσκ, αλλά οι Σοβιετικοί μαχητές του Ζούκωφ κατάφεραν
τελικά με πολλές θυσίες να ανακόψουν τους επιτιθέμενους και να περάσουνστην
αντεπίθεση. Μια αντεπίθεση που θα έχει ως αποτέλεσμα τη λήξη των
Γερμανικών επιχειρήσεων στο Ανατολικό μέτωπο και την πλήρη επικράτηση
των Σοβιετικών. Ο Χίτλερ πλέον νοιώθει την ανάσα του Στάλιν. Αν και υπάρχει
δρόμος ακόμη, η αντίστροφη μέτρηση για την Γερμανική κατάρρευση έχει
αρχίσει. Στον πόλεμο οι στατιστικές δεν έχουν και πολύ μεγάλη σημασία, αλλά
για την ιστορία αναφέρουμε ότι στη Μάχη του Κούρσκ η Βέρμαχτ έχασε 120
χιλιάδες άνδρες και 3000 πυροβόλα και άρματα μάχης, ενώ ο Κόκκινος
Στρατός έχασε 450 χιλιάδες και 8000 αντίστοιχα. Ας μην διερωτηθούμε αν
άξιζε αυτή η ανθρώπινη συμφορά, όπως και τόσες άλλες που προηγήθηκαν
και θα ακολουθήσουν. Πάντως, για αρκετά χρόνια, είχαμε πιστέψει ότι για να
εμπεδώσομε το λήμμα “πόλεμος” θα ανατρέχαμε μόνον στα πεδία της
εγκυκλοπαίδειας. Αλλοίμονο, την πραγματική εικόνα την έχομε από τα ενεργά
και σήμερα πολεμικά πεδία.
Βολοντίμιρ Ζελένσκι, Βλαντιμίρ Πούτιν,
Έχετε μία μόνον υποχρέωση, να σεβαστείτε το Κούρσκ, όπως και
τόσες άλλες ηρωικές πόλεις για την προσφορά τους στην υπόθεση της
ειρήνης. Που ακούστηκε, τον 21 ον αιώνα να βομβαρδίζεται το Κίεβο και το
Χάρκοβο. Ακόμα και αυτή η Πολτάβα! Δεν σας συγκινεί η ιστορία της; Σας
θυμίζω ότι εκεί δύο φορές ο Μέγας Πέτρος της Ρωσίας συγκρούστηκε με τις
Σουηδικές Δυνάμεις του δεκαοκταετούς εισβολέα βασιλιά Κάρολου ΙΒ; Ναι, με
τις Μάχες της Πολτάβας, αρχές του 18 ου αιώνα, θεωρείται ότι η Σουηδική
Αυτοκρατορία έπαυσε να αποτελεί Μεγάλη Δύναμη και η Ρωσία αναδείχθηκε
η μόνη ηγέτιδα Δύναμη της Βόρειας Ευρώπης. Ήταν το μεγάλο ξεκίνημα.
Το όνομα Καζάν θα το ακούσομε ξανά σύντομα. Στην πόλη αυτή θα
γίνει το επόμενο συνέδριο του Διεθνούς Οργανισμού των BRICS, όπου θα
συζητηθεί και σχετικό αίτημα του Ερντογάν για ένταξη και της Τουρκίας.
Ελπίζουμε με την παρέμβαση της “Παναγίας του Καζάν” να απορριφθεί.
Ευχόμαστε να ακούσομε ξανά σύντομα και το όνομα του Κούρσκ, όχι
μέσα από πολεμική ανταπόκριση, αλλά ως την πόλη που θα φιλοξενήσει, με
τη βοήθεια της “Παναγίας του Κούρσκ”, τη διάσκεψη για την ειρήνη στην
κεντρο-ανατολική Ευρώπη. Γένοιτο!
5 Σεπτεμβρίου 2024
Γρηγόριος Δημ. Νούσιας – Αεροπόρος.
