Με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Ηπείρου και της Διαχειριστικής Αρχής εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ
2007-2014 η Μελέτη Αποκατάστασης της Λίμνης Παμβώτιδας με στόχο την συγκέντρωση
των παλαιότερων μελετών που αφορούν την αποκατάσταση της λίμνης αλλά και την ιεράρχηση
των προτεραιοτήτων για την εκτέλεση μελετών και έργων που θα οδηγήσουν σε μια ολιστική
αντιμετώπιση των προβλημάτων της.
Η συγκεκριμένη Μελέτη περιλαμβάνει και αξιοποιεί το σύνολο των μελετών που έχουν εκπονηθεί
ως το 2014 για την λίμνη Παμβώτιδα τόσο από την Περιφέρεια και την Νομαρχιακή
Αυτοδιοίκηση κυρίως αλλά και από ερευνητικά και πανεπιστημιακά ιδρύματα (Μελέτη ιζήματος
της λίμνης, υδρογεωλογικές μελέτες). Το κόστος της συγκεκριμένης μελέτης ήταν 100.000€
(60.000€ μετά την έκπτωση που δόθηκε), ενώ η μελέτη ολοκληρώθηκε πλήρως το 2015 και
έκτοτε είναι δημοσιευμένη στην ιστοσελίδα της Διαχειριστικής Αρχής της Περιφέρειας Ηπείρου,
διαθέσιμη σε κάθε πολίτη ή φορέα που ενδιαφέρεται.
Σχετικές επίσης μελέτες που έχουν ανατεθεί και αφορούν εν μέρει την προστασία της λίμνης
είναι:
Η Μελέτη ροής υδάτων στο ανάχωμα Αμφιθέας, λειτουργία αθλητικών
εγκαταστάσεων και προστασίας παρόχθιων εκτάσεων περιοχών Αμφιθέας και
Περάματος, προϋπολογισμού 233.000€ (55.000€ περίπου μετά την έκπτωση που δόθηκε)
που ανατέθηκε το 2017, έχει ολοκληρωθεί και έχει διαβιβαστεί στο ΥΠΕΝ ώστε να ακολουθηθεί η
διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Το αντικείμενο της μελέτης αφορά κυρίως τον
εμπλουτισμό της λίμνης με τα νερά της πηγής Σεντενίκου και τις δυνατότητες αφαίρεσης μέρους
του αναχώματος ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα των υδάτων της λίμνης. Η Μελέτη αφορά
συγκεκριμένο μέτρο του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής (ΣΔΛΑΠ Ηπείρου).
Η Μελέτη Αντιπλημμυρικής προστασίας Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων προϋπολογισμού
2.300.000€ (1.000.000€ περίπου μετά την έκπτωση), που ανατέθηκε το 2022. Η εκπόνησή της
βρίσκεται σε εξέλιξη και περιλαμβάνει έργα διευθέτησης των ρεμάτων που καταλήγουν στην
λίμνη με στόχο την αντιπλημμυρική προστασία των παρόχθιων περιοχών αλλά και της λίμνης από
την στερεοπαροχή των ρεμάτων που καταλήγει στην λίμνη με αποτέλεσμα την επιχωμάτωση, την
μείωση του βάθους της, παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα των υδάτων. Η
Μελέτη αφορά συγκεκριμένο μέτρο του Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας (ΣΔΚΠ
Ηπείρου).
Όσον αφορά τις αρμοδιότητες της Περιφέρειας σε σχέση με την λίμνη και τις
παραλίμνιες εκτάσεις αυτές περιορίζονται στα πεδινά τμήματα των ρεμάτων που περιβάλλουν
την λίμνη καθώς τα ορεινά τμήματα ανήκουν στην αρμοδιότητα του κράτους (Δασαρχείο
Ιωαννίνων, ΥΠΕΝ).
Όσον αφορά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της λίμνης (μετρήσεις και έλεγχος της χημικής,
οικολογικής, βιολογικής κατάστασης του υδατικού σώματος) η αρμοδιότητα ανήκει στο κράτος
(Ειδική Γραμματεία Υδάτων, ΥΠΕΝ).
Όσον αφορά την υλοποίηση παρεμβάσεων στο υδατικό σώμα ή σε περιοχές που
πιθανόν το επηρεάζουν υπάρχει καθορισμένο νομικό πλαίσιο αρμοδιοτήτων καθώς
και καθορισμένο πλαίσιο διαβούλευσης και έγκρισης των μέτρων και προτάσεων.
Το πλαίσιο αυτό αφορά τα μέτρα που προτείνονται στο Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών
Απορροής (ΣΔΛΑΠ Ηπείρου) και το Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας (ΣΔΚΠ
Ηπείρου). Τα μέτρα που προτείνονται από τα συγκεκριμένα Σχέδια, που έχουν θεσμοθετηθεί ως
γνωστόν με συγκεκριμένα ΦΕΚ, έχουν καθορισμένους φορείς για την υλοποίησή τους ανάλογα
την μορφή του μέτρου (κυρίως Δήμος, Αποκεντρωμένη Διοίκηση, Κεντρικό Κράτος) και
αναθεωρούνται κάθε 5 χρόνια μετά την σχετική διαβούλευση με το κοινό και τους φορείς.
Η περιοχή της λίμνης Παμβώτιδας αποτελεί όπως είναι γνωστό προστατευόμενη περιοχή
(Περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας, σύμφωνα με το άρθρο 19 του ν.1650/86).
Στην Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ) για την Περιοχή αναφοράς, που βρίσκεται
σήμερα σε διαβούλευση, προτείνονται για την περιοχή συγκεκριμένα διαχειριστικά μέτρα
(Σχέδιο Διαχείρισης Προστατευόμενης Περιοχής) που θα θεσμοθετηθούν μετά την έκδοση
του Σχετικού Προεδρικού Διατάγματος για την προστασία των περιοχών Natura της περιοχής
σύμφωνα με τα όσα αναλυτικά ορίζονται στο άρθρο 21 του ν.1650/86. Τα σχέδια διαχείρισης
και οι στόχοι διατήρησης μετά την σχετική διαβούλευση εγκρίνονται με απόφαση του Υπουργού
Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Σύμφωνα με τα παραπάνω η υλοποίηση παρεμβάσεων στην προστατευόμενη περιοχή
καθορίζεται αυστηρά από τα παραπάνω 3 Διαχειριστικά Σχέδια και κάθε έργο που σχεδιάζεται
πρέπει να είναι συμβατό και να συμπεριλαμβάνεται στα μέτρα (Βασικά ή Συμπληρωματικά) τα
οποία έχουν προταθεί και έχουν εγκριθεί με την θεσμοθέτηση των παραπάνω Σχεδίων.
Με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Ηπείρου το 2016 δημιουργήθηκε Ομάδα Εργασίας με στόχο
των συντονισμό των εμπλεκόμενων Φορέων για την εκπόνηση δράσεων και έργων με σκοπό την
προστασία και αποκατάσταση της Λίμνης Παμβώτιδας (Περιφέρεια Ηπείρου, Δήμος Ιωαννιτών,
Φορέας Διαχείρισης λίμνης, Αποκεντρωμένη Διοίκηση, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων). Η Ομάδα
Εργασίας κατέληξε στην ιεράρχηση προτεραιοτήτων και στην κατηγοριοποίηση των
προτεινόμενων μέτρων, λαμβάνοντας υπόψη τα έργα και τις δράσεις που προτάθηκαν κατά
καιρούς σε διάφορες μελέτες για την περιοχή, καθώς και αυτά που αποτυπώνονται στο Σχέδιο
Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ηπείρου και το Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας. Τα
περισσότερα από τα παραπάνω μέτρα και προτάσεις και με την ίδια σειρά περιλαμβάνονται και
στο «Πρόγραμμα Ολοκληρωμένων Παρεμβάσεων» για την Λίμνη που συντόνισε το 2020 ο
πρώην Φορέας Διαχείρισης της Λίμνης Παμβώτιδας (σήμερα ΟΦΥΠΕΚΑ) και συμμετείχε ενεργά
η Περιφέρεια Ηπείρου.
Σημειώνεται ότι σχεδόν το σύνολο των προτάσεων και μέτρων που προτείνονται στην Μελέτη
Αποκατάστασης της Λίμνης Παμβώτιδας συμπεριλαμβάνονται στο υπό έγκριση Σχέδιο
Διαχείρισης που αποτελεί μέρος της Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης ενώ έχουν πλήρη
συμβατότητα ή αποτελούν μέτρα των Σχεδίων Διαχείρισης Υδάτων και Διαχείρισης Κινδύνων
Πλημμύρας.
Η Περιφέρεια Ηπείρου τέλος ακολουθούσε και ακολουθεί τον θεσμικό της ρόλο κατά την
κατάρτιση των παραπάνω Σχεδίων καθώς και τις υποχρεώσεις της σύμφωνα με τις αρμοδιότητές
της προσπαθώντας να συμβάλλει με κάθε δυνατό τρόπο στην προστασία και αναβάθμιση της
ποιότητας του περιβάλλοντος της περιοχής. Όπως είναι σαφές το μεγαλύτερο μέρος του
σχεδιασμού και της υλοποίησης των μέτρων και δράσεων αφορά το Κεντρικό Κράτος και τις
υπηρεσίες του.
***
Απαντώντας για τον πεζόδρομο- ποδηλατόδρομο στην περιοχή Ανατολής – Κατσικά και
για τα αναχώματα ο Περιφερειάρχης κ. Αλεξ. Καχριμάνης ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι
εάν υποθετικά έσπαγαν, τότε το νερό θα είχε μπει μέσα στον πολεοδομικό ιστό του
Κατσικά και στα υπόγεια των κατοικιών της περιοχής της Αγίας Μαρίνας.
«Κάποιοι μου έκαναν προσωπική μήνυση ότι (με τον πεζόδρομο- ποδηλατόδρομο) χαλάω
τη λίμνη και προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Εκεί κέρδισα με 70 σελίδες
απόφαση ότι κάναμε πολύ σωστά και ποινικά ξανακερδίσαμε γιατί αυτό το ανάχωμα
είναι νομίμως υφιστάμενο….» ανέφερε, μεταξύ άλλων, σε άλλο σημείο της τοποθέτησής
του.